Câu chuyện di dân: Phỏng vấn LM Giacôbê Hồ Ngô Lữ Viên, SVD (MACAO)

Ngày 04 tháng 06 năm 2021

Kính mời quý anh chị em đến với bài phỏng vấn LM Giacôbê Hồ Ngô Lữ Viên, SVD thuộc Dòng truyền giáo Ngôi Lời đang phục vụ tại đặc khu hành chính Macao (Trung Quốc).

__***__

LM Anthony Lê Đức (ALD): Xin cha cho biết cha đến với mục vụ di dân Việt Nam tại Macao trong hoàn cảnh như thế nào, và cha đã dấn thân trong mục vụ này được bao lâu rồi?

LM Hồ N.L. Viên (HNLV): Thưa cha, sau 2 năm học Tiếng Quảng Đông tại Hồng Kông, con được bề trên dòng cho sang Macao giúp xứ để trau dồi thêm Tiếng Quảng Đông cũng như kinh nghiệm mục vụ. Ngày 20 tháng 11 năm 2007, con đến Macao và phục vụ tại giáo xứ Thánh An Tôn, chính nên đây con đã gặp gỡ những anh chị giáo dân Việt Nam. Sau đó cùng với vài thầy khác, chúng con đã tổ chức họp mặt với chừng 20 anh chị giáo dân chia sẻ Lời Chúa mỗi Chúa nhật. Sau đó chúng con liên lạc với cha Phêrô Lâm Minh (MEP) từ Hồng kông đến Macao dâng thánh lễ Tiếng Việt đầu tiên cho anh chị em vào ngày 23 tháng 12 năm 2007. Cộng đoàn Việt Nam tại Macao khai sinh từ đó. Tạ ơn Chúa đã cho con cơ hội đồng hành với cộng đoàn cho đến hôm nay.

ALD: Xin cha cho biết một số thông tin tổng quát về cộng đồng di dân Việt Nam tại Macao như số lượng, quê quán, nghề nghiệp, tuổi tác của các di dân...

HNLV: Thưa cha, cộng đồng người Viêt di dân ở Macao khoảng 25.000 người, người Công giáo khoảng trên 300 người, số đông nhất đến từ miền trung Việt Nam như, Nghệ An, Hà Tĩnh ....., thứ 2 là đến từ miền bắc và số còn lại là miền nam. Đa số là nữ giới làm việc nhà, ở độ tuổi trung niên, số nhỏ anh chị em trẻ làm việc ở khách sạn, nhà hàng, casino, công ty xây dựng, công ty vệ sinh...

ALD: Công tác mục vụ của cha với cộng đoàn Việt Nam tại Macao bao gồm những công việc gì?

 HNLV: Thưa cha, sau khi nhận tác vụ phó tế vào ngày 01 tháng 05 năm 2012, con nhận sứ vụ về phục vụ tại giáo xứ Đức Mẹ Fatima, Macao (Giáo xứ được Dòng Ngôi Lời phụ trách). Cộng đoàn Việt Nam dời về xứ này tạm thời. Ngày 24 tháng 11 cùng năm, sau khi con nhận tác vụ linh mục, con chính thức làm cha phụ tá xứ và chính thức phụ trách cộng đoàn Việt Nam. Cộng đoàn Việt Nam trở thành một cộng đoàn di dân thuộc giáo xứ với sự chấp thuận của cha xứ và Đức Giám mục Macao. Công việc mục vụ của con là dâng lễ, dạy giáo lý dự tòng, giáo lý hôn nhân, cử hành các bí tích, linh hướng và thăm các tù nhân.

ALD: Qua kinh nghiệm mục vụ di dân Việt Nam thời gian dài tại Macao, cha có những trăn trở gì về người di dân Việt Nam tại Macao nói chung, và về người di dân Công giáo nói riêng?

HNLV: Thưa cha, Macao là thành phố nổi tiếng về casino (sòng bạc) nên đây là vấn đề lớn mà địa phận Macao đang đối diện, và cũng là vấn nạn của người Việt tại đây. Luật của chính phủ nước sở tại tạo ra nhiều bất lợi cho lao động di dân, dẫn đến việc các công ty trả lương không công bằng cho công nhân Việt. Vấn đề sức khỏe và đời sống tinh thần của anh chị em trong hoàng cảnh sống xa gia đình cũng đáng quan tâm trong môi trường di dân.

 Riêng anh chị em Công giáo ngày Chúa nhật nhiều người phải đi làm nên không được đi tham dự Thánh lễ. Tuy nhiên cũng có những anh chị em đến thành phố được xem là tự do này thì bị cuốn vào cuộc sống kiếm tiền và hưởng thụ nên không còn đến nhà thờ nữa, mặc dù ở Việt Nam là những tín hữu nhiệt thành trong giáo xứ; qua đó cho chúng ta suy nghĩ về mức độ trưởng thành trong đức tin của người Công giáo Việt Nam.

ALD: Được biết công việc mục vụ của cha không chỉ riêng với cộng đoàn Việt Nam mà còn với cả người bản xứ. Xin cha chia sẻ thêm về mục vụ truyền giáo của cha tại Macao.

HNLV: Thưa cha, sau khi nhận tác vụ linh mục con nhận bài sai về xứ này với vai trò là cha phụ tá và phụ trách cộng đoàn người Việt tại đây từ năm 2012 cho đến nay. Giáo xứ con đang mục vụ gồm 2 cha SVD và 1 cha đia phận lớn tuổi nghỉ hưu. Bên cạnh mục với vài đoàn thể bản địa bằng tiếng Quảng Đông trong giáo xứ, dâng lễ ở trung tâm dưỡng lão, mục vụ trường học Công giáo khi cần, dâng lễ tiếng Anh cho cộng đoàn các sơ dòng Mẹ Têrêsa Canculta, cộng đoàn nói tiếng Anh của giáo xứ luân phiên, và lễ Việt hàng tuần.

ALD: Giáo hội địa phương đã có những chương trình gì cụ thể để đáp ứng nhu cầu mục vụ của di dân Việt Nam cũng như di dân từ các quốc gia khác?

 HNLV: Thưa cha, Đức Giám mục Macao đã quan tâm đến các cộng đoàn di dân qua việc mời các cha phụ trách các nhóm di dân, tạo điều kiện cho anh chị em di dân có chỗ để cử hành Thánh lễ, cầu nguyện, mục vụ và linh hướng cho anh chị em, cũng như lo lắng cho anh chị em về đời sống tinh thần cũng như vật chất, đặc biệt trong thời gian dịch bệnh Covid-19 đang xảy ra. Trong thời gian đại dịch này, Giáo phận và giáo xứ kêu gọi giáo dân địa phương hỗ trợ anh chị em di dân đang thất nghiệp trong khi chờ máy bay về nước.

ALD: Theo cha, đường hướng mục vụ di dân của Giáo hội địa phương có đủ để đáp ứng những nhu cầu mục vụ của di dân nói chung và di dân Việt Nam nói riêng?

HNLV: Thưa cha, theo con nghĩ, Giáo hội địa phương cũng đã tạo điều kiện cho các cộng đoàn di dân khá tốt.

ALD: Theo cha, nền tảng giáo lý và đức tin mà di dân Công giáo Việt Nam có được khi bước đến vùng đất Macao có đủ để giúp cho họ giữ đạo và sống đạo một cách tích cực trên xứ người?

HNLV: Thưa cha, sau 15 năm con đồng hành với cộng đoàn Công giáo Việt Nam, trong đó tại Hồng Kong 2 năm và Macao 13 năm, con nghĩ nền tảng giáo lý và đức tin của anh chị em Việt Nam chưa đủ để sống đạo một cách tích cực trên xứ người.

Vì khi rời Việt Nam đến Macao, tha hương cầu thực, nhiều người mang một tâm trạng làm sao để kiếm nhiều tiền nhanh rồi về quê hương nên dễ rơi vào “kiếp đỏ đen” nơi các casino và nhiều cạm bẫy khác. Đây là lý do gây ra bao nhiều tệ nạn xã hội, cũng như ảnh hưởng nhiều đến đời sống đức tin của họ. 

Macao là thành phố nhỏ nhưng nó là thành phố quốc tế nên anh chị em Công giáo sẽ đối diện với nhiều bản sắc văn hóa và tôn giáo khác nhau trong một thế giới tự do. Anh chị em Việt Nam sẽ đối diện với những khó khăn khi ở trong môi trường sống như Macao. Họ không những không lan tỏa được niềm tin của mình mà con làm mất niềm tin đối với những anh chị em tôn giáo bạn khi họ vượt ra khỏi môi trường gia đình Công giáo truyền thống như ở quê nhà.

ALD: Là một nhà truyền giáo Ngôi Lời, cha thấy mục vụ di dân Việt Nam tại Macao liên quan đến sứ vụ truyền giáo của Hội dòng như thế nào? 

HNLV: Thưa cha, là một tu sĩ dòng truyền giáo quốc tế, con luôn cố gắng thực thi Sứ Vụ của Ngôi Lời trong mục vụ. Ngoài Thánh lễ và cử hành các bí tích, con dành thới gian đồng hành với anh chị em bản địa cũng như anh chị em di dân, lắng nghe và đối thoại với họ và giúp họ đối thoại với những khác biệt về văn hóa, tôn giáo... trong thành phố quốc tế như Macao. Bên cạnh đó còn có hoạt động trong lĩnh vực JPIC (Công lý, Hòa bình và sự Toàn vẹn của Tạo thành) là những tuyến đầu của dòng Ngôi Lời giúp cho anh chị em có cuộc sống ổn định trên xứ người, để anh chị em cũng góp phần trong công cuộc truyền giáo của Giáo hội địa phương. 

ALD: Trong thời gian làm mục vụ truyền giáo tại Macao, niềm vui lớn nhất của cha trong đời sống phục vụ là gì? 

HNLV: Thưa cha, niềm vui lớn nhất của con trong đời sống mục vụ là phục vụ Chúa và anh chị em. Còn gì vui cho bằng mỗi ngày được cử hành Thánh lễ, cùng nhau ngợi khen, tạ ơn Chúa và  chia sẻ Lời Hằng Sống và Bánh Hằng Sống cho anh chị em. Rồi sau đó Thánh lễ được nối dài vào những công việc mục vụ thường nhật với anh chị em. 

ALD: Xin cảm ơn cha đã có những chia sẻ rất thiết thực và chân tình về sứ vụ truyền giáo của cha tại Macau, cách riêng về mục vụ di dân Việt Nam ở xứ này. Xin cha gửi lời cuối đến quý độc giả.

HNLV: Con xin chân thành cảm ơn Cha và quý độc giả đã dành thời gian và sự ưu ái cho con qua bài phỏng vấn này. Con cũng nguyện xin nhờ lời cầu bầu của Mẹ Maria và Thánh Cả Giuse xin Chúa ban nhiều ơn lành cho cha trên bước đường thực thi sứ vụ của Ngôi Lời.